Nowoczesne techniki mikroskopowe w badaniach nad trójwymiarową strukturą chromatyny*

Jednym z fundamentalnych pytań w dziedzinie biologii jest to, w jaki sposób dwumetrowa nić DNA upakowana jest w jądrze o średnicy około 10 µm. Odpowiedzi na to pytanie udzielić może mikroskopia XXI w. Choć pierwsze mikroskopy powstały już w XVI w., to dopiero od kilkunastu lat (dzięki obejściu bariery dyfrakcyjnej ograniczającej rozdzielczość) możemy mówić o mikroskopii superrozdzielczej. Z każdym rokiem zaawansowane techniki mikroskopowe, wraz z rozwojem metod biochemicznych oraz obliczeniowych, przybliżają nas do odpowiedzi na to pytanie. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie Czytelnikowi wstępu do badań nad organizacją chromatyny oraz przegląd technik mikroskopowych stosowanych w tych badaniach, z uwzględnieniem ich zalet oraz ograniczeń. Przy każdej z metod przedstawiono przykłady prac i odkryć uzyskanych dzięki nim. Ponieważ mikroskopia rozwija się bardzo dynamicznie w przeciągu ostatnich kilkunastu lat, opisane zostały w większości przypadków prace najnowsze. Przykłady te pozwalają Czytelnikowi zorientować się w postępie w badaniach nad organizacją chromatyny, a także (w połączeniu z opisem samych technik) w wybraniu odpowiednich metod obrazowania na etapie planowania własnych badań.