Zależność między znajomością aktualnych stężeń HbA 1c a wiedzą na temat leczenia cukrzycy oraz samokontroli

WSTEP. Znajomo¶ae aktualnych i docelowych warto¶ci parametrow zdrowotnych (na przyk³ad HbA1c) wydaje sie wa?nym czynnikiem warunkuj±cym zaanga?owanie pacjenta w leczenie chorob przewlek³ych, takich jak cukrzyca. Autorzy zbadali: 1) jak czesto chorzy znaj± ostatnie wyniki pomiaru ste?enia HbA1c i od czego to zale?y; 2) czy znajomo¶ae tych wynikow wi±?e sie z lepsz± ocen± wyrownania cukrzycy i wiedz± na temat samokontroli, poczuciem w³asnej skuteczno¶ci i postepowaniem s³u?±cym uzyskaniu wyrownania glikemii. MATERIA£ I METODY. Przeprowadzono przekrojowe badanie ankietowe; proba obejmowa³a 686 doros³ych Amerykanow chorych na cukrzyce typu 2, korzystaj±cych z opieki zdrowotnej w 5 o¶rodkach, u ktorych w ci±gu ostatnich 6 miesiecy oznaczono ste?enie HbA1c. Do zmiennych niezale?nych nale?a³y: charakterystyka chorych, kontakt z personelem medycznym, rodzaj o¶rodka opieki zdrowotnej. Autorzy przeanalizowali dwuwymiarowe i wielowymiarowe zale?no¶ci miedzy ka?d± zmienn± a znajomo¶ci± przez chorych aktualnych warto¶ci HbA1c oraz ocenili wp³yw wiedzy pacjentow na ich postepowanie i postawe wobec choroby. WYNIKI. £±cznie 66% respondentow odpowiedzia³o, ?e nie zna aktualnych warto¶ci HbA1c. Prawid³owy wynik ostatniego pomiaru HbA1c poda³o jedynie 25%. Wieloczynnikowe analizy wykaza³y, ?e wieloletnia edukacja i wysoka ocena rzetelno¶ci informacji przekazywanych przez osoby ¶wiadcz±ce us³ugi medyczne by³y niezale?nie zwi±zane ze znajomo¶ci± ste?enia HbA1c. Respondenci, ktorzy znali wynik ostatniego pomiaru HbA1c, cze¶ciej trafnie oceniali wyrownanie cukrzycy (skorygowany iloraz szans 1,59; 95% CI 1,05–2,42) i lepiej rozumieli zasady leczenia tej choroby (p < 0,001). Znajomo¶ae ste?enia HbA1c nie wi±za³a sie z poczuciem w³asnej skuteczno¶ci i postepowaniem w zakresie samokontroli. WNIOSKI. Respondenci, ktorzy znali aktualne ste?enie HbA1c, posiadali wieksz± wiedze na temat leczenia cukrzycy i lepiej potrafili oceniae wyrownanie glikemii ni? osoby, ktore nie zna³y warto¶ci tego parametru. Jednak sama znajomo¶ae ste?enia HbA1c nie wystarcza³a, aby lepsza znajomo¶ae zasad leczenia cukrzycy prze³o?y³a sie na wieksz± wiare i motywacje, potrzebne do poprawy samokontroli. Dzia³ania edukacyjne nale?y po³±czyae z metodami behawioralnymi, ktorych celem jest motywacja pacjentow i pomoc w skutecznym radzeniu sobie z chorob±. Diabetes Care PL 2005, tom 2, nr 2, s. 45–52